Nie tylko IT. Innowacje społeczne

Chyba największą trudnością, z jaką mierzyłem się podczas tworzenia wniosków projektowych w ostatnich latach, było przekonywanie instytucji, dysponujących środkami, że innowacje to coś więcej, niż nowoczesne technologie. Szczególnie boleśnie odbijałem się od drzwi na najniższym szczeblu: polityki lokalnej i samorządów, gdzie – jak mi się wydawało (i mimo porażek nadal jestem tego zdania) – innowacje społeczne są najbardziej potrzebne, a ich testowanie w mikroskali ma największy sens. Kwiecień to idealny moment, aby o nich napisać – do końca miesiąca Komisja Europejska przyjmuje zgłoszenia w tegorocznej edycji Europejskiego Konkursu na Innowacje Społeczne.

Stereotypowe myślenie

W artykule Innowacje społeczne – pojęcie i znaczenie (2015) Martyna Wronka-Pośpiech zwraca uwagę na kojarzenie innowacji przede wszystkim z obszarami techniki, technologii i gospodarki (tekst dostępny w formie elektronicznej TUTAJ). Być może w tym (zawężonym) sposobie myślenia o innowacyjności należałoby doszukiwać się źródeł trudności, o których pisałem we wstępie.

Równocześnie autorka podkreśla coraz istotniejszą rolę innowacji społecznych, podejmując próbę zdefiniowania zjawiska. Z zaproponowanych ujęć szczególnie podoba mi się rozwinięcie terminu zaproponowane na łamach Stanford Social Innovation Review:

Innowacja społeczna to nowe rozwiązanie problemu społecznego, które jest bardziej wydajne, skuteczne, trwałe czy sprawiedliwe od istniejących rozwiązań, a korzyści z tej innowacji przypadają przede wszystkim społeczeństwu jako całości, a nie osobom prywatnym.

– Phills, J.A., Deiglmeier, K., Miller, D.T. (2008, za: Wronka-Pośpiech, 2015, s. 127).

O tym, że innowacje nie muszą oznaczać kupna kolejnej tablicy interaktywnej do szkoły albo stworzenia platformy, ułatwiającej załatwienie codziennych spraw lub umożliwiającej dostęp do zasobów informacyjnych, świadczy dostrzeżenie przez instytucje europejskie najlepszych rozwiązań w obszarze innowacji społecznych.

Docenić społeczników

Europejski Konkurs na Innowacje Społeczne to inicjatywa Komisji Europejskiej, zainicjowana w 2012 roku dla upamiętnienia Diogo Vasconcelosa – portugalskiego polityka i aktywisty, współautora raportu Europe and the Social Innovation. Celem konkursu jest nagrodzenie osób i organizacji, które w nowatorski sposób odpowiadają na istotne problemy społeczne. Każda edycja poświęcona jest innemu obszarowi tematycznemu. Dotychczas odbyło się pięć odsłon inicjatywy, a 20 marca w Paryżu ogłoszono tegoroczny motyw przewodni – Re:think Local, pod którym kryją się działania promujące stałe i wartościowe zatrudnienie młodych osób.

Źródło: Youtube

W poprzednich latach wyróżnienia otrzymały m.in. Feelif – nakładka na ekrany dotykowe, umożliwiająca osobom niewidomym szersze korzystanie ze smartfonów i tabletów (Słowenia, 2017), Voidstarter – projekt, dzięki któremu przekształcono dublińskie pustostany na tymczasowe biura, sklepy i miejsca pracy oraz szkoleń dla osób bezrobotnych (Irlandia, 2014) oraz Apiform – ul, dostosowany do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, umożliwiający im samodzielne realizowanie pszczelarskiej pasji (Bośnia i Hercegowina, 2015).

Szczegółowe informacje dotyczące tegorocznej edycji konkursu znajdziesz TUTAJ.

Polskie podwórko, czyli umiarkowana radość

Polskie rozwiązania dotychczas nie znalazły się wśród laureatów, co skłania ku refleksji nad systemem wsparcia dla innowacji społecznych nad Wisłą. Nie twierdzę, że sytuacja jest fatalna – inicjatywy takie jak TransferHub, Inkubator Pomysłów, konkurs Podziel się innowacją,  program NCBR Innowacje Społeczne albo Laboratorium Innowacji Społecznych, funkcjonujące przy Urzędzie Miasta w Gdyni pozwalają na spojrzenie z nadzieją w przyszłość. Z drugiej strony, zastanawiam się, ile dobrych pomysłów zostało zduszonych w zarodku przez lokalne instytucje, szukające innowacji w maszynach, a nie w ludziach.

Jeśli zainteresował Cię dzisiejszy temat, polecam bazę wiedzy Przestrzeń Innowacji. Na stronie znajdziesz przykłady dobrych praktyk, bezpłatne publikacje oraz namiary na działające w Polsce Inkubatory Innowacji. Owocnych poszukiwań!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

+ 57 = 66