Jak wspierać młodzież w działaniach? Co oferuje Europejski Korpus Solidarności? Dlaczego proste rozwiązania czasem sprawdzają się lepiej, niż świetnie dopracowane koncepcje? O tym – choć nie tylko – rozmawialiśmy podczas szkolenia EKSmisja.

EKSmisja to szkolenie wprowadzające do Europejskiego Korpusu Solidarności (EKS). Razem z EKSplozją pomysłów rozwija koncepcję Fabryki Pomysłów, stwarzając możliwości pracy z projektami solidarności nie tylko młodzieży, ale też pracownikom młodzieżowym i przedstawicielom organizacji wspierających. I to właśnie z nimi spotkałem się pod koniec sierpnia w Warszawie.

Siła różnorodności

Mocną stroną grupy, z którą pracowaliśmy, była jej różnorodność. W szkoleniu wzięły udział osoby, reprezentujące samorządy, OHP, trzeci sektor, system edukacji, harcerstwo, instytucje kultury, biznes… Część z nich miała na swoim koncie pierwsze doświadczenia w realizacji projektów, inne niedawno zmieniły swoją zawodową ścieżkę. Niektórzy przyjechali z gotowym planem działania, chcąc dopasować pomysł do możliwości EKS, ale nie brakowało osób, którym towarzyszyły wątpliwości i pytania, wymagające odpowiedzi. EKSmisja ma być miejscem dla wszystkich i chyba udało się nam osiągnąć zamierzony efekt.

Uwolnić potencjał młodzieży

Jednym z kluczowych elementów projektów solidarności jest budowanie u młodych ludzi poczucia sprawczości. Pomóc w tym mają ograniczone do minimum formalności, łatwy dostęp do środków i oddolny, lokalny wymiar inicjatyw. Składając wniosek w konkursie o dofinansowanie, młodzież może opisać pomysł na działanie swoimi słowami, bez unijnej nowomowy i fachowych słów-kluczy. W EKS liczy się przede wszystkim pomysł!

Skąd w takim razie pomysł na szkolenia dla osób i instytucji, współpracujących z młodzieżą? Choć projekty solidarności są realizowane przez grupy nieformalne, warunkiem jest wsparcie organizacji, posiadającej osobowość prawną. Może to być na przykład fundacja, osiedlowa biblioteka, Regionalne Centrum Wolontariatu, OHP czy szkoła. EKSmisja jest propozycją dla osób, które pracują w takich miejscach i chcą pomóc młodzieży w zmienianiu swojego otoczenia na lepsze oraz w rozwijaniu kompetencji.

Tym, co w mojej ocenie wyróżnia projekty solidarności, jest partnerskie traktowanie młodych ludzi. To oni stoją za realizacją pomysłów. Mają być motorem napędowym zmian, a nie odbiorcami działań, zaprojektowanych przez dorosłych. Nawet, jeśli pomysły organizacji byłyby bardziej dopracowane i kompleksowe. To podejście sprawia, że niektórzy z przedstawicieli organizacji wspierających czują się zagubieni. Może też rozczarowani, gdy zamiast docenić ich pomysły na działania dla młodzieży, zachęcamy do oddania przestrzeni młodym ludziom i…słuchania. Ba, w trakcie szkolenia nawet przez moment nie zaglądamy do generatora czy przykładowego wniosku! Te elementy pojawiają się w trakcie EKSplozji pomysłów, warsztatów, w trakcie których przygotowujemy osoby w wieku 18-30 lat do tworzenia własnych projektów.

Narzędziownik pracownika młodzieżowego

EKSmisja nie ma na celu przygotowania projektów solidarności. Jej zadaniem jest raczej przekazanie idei Europejskiego Korpusu Solidarności i wyposażenie pracowników młodzieżowych w wiedzę i narzędzia, ułatwiające efektywną pracę z młodzieżą. Dlatego w programie kładziemy duży nacisk na budowanie zespołów, skuteczną komunikację i motywację. Zapraszamy też do wymiany doświadczeń: prezentacji projektów, rozmów o wątpliwościach i trudnościach czy dzielenia się pomysłami na rozwiązywanie problemów, pojawiających się w trakcie realizacji działań.

Program szkolenia jest podzielony na kilka modułów. Zaczęliśmy od integracji i wzajemnego poznania. Szukaliśmy rzeczy, które nas łączą, ale też indywidualnych wyróżników i oczekiwań. W kolejnej części Beata Pankowska z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji – organizatora szkolenia – odpowiadała na pytania, dotyczące EKS, pomagając w uporządkowaniu wiedzy osób uczestniczących. Dwa kolejne poniedziałkowe bloki poświęciliśmy motywacji. Najpierw – w kontekście działań, które podejmują pracownicy młodzieżowi, następnie – dzieląc się pomysłami na utrzymanie motywacji u młodych ludzi, realizujących projekty solidarności. W tej sekcji pojawiła się drabina Harta – narzędzie, które pozwala organizacjom na refleksję, dotyczącą jakości współpracy z młodzieżą.

Drugi dzień dotyczył dynamiki grupy i usprawniania współpracy. Pierwsze zadania obejmowały gry komunikacyjne, które mogą zasilić narzędziownik pracownika młodzieżowego. Później przeszliśmy do wyzwań, które towarzyszą pracy z młodymi ludźmi, zachęcając grupę do dzielenia się sprawdzonymi rozwiązaniami. Przestrzeń do wymiany doświadczeń towarzyszyła nam również podczas ostatniej sesji. Chętne osoby mogły przeprowadzić kilkuminutową prezentację, w której opowiadały o realizowanych działaniach, pozwalały bliżej poznać swoją organizację lub zapraszały do refleksji wokół wyznawanych przez siebie wartości. Zamknięciem wtorkowych zajęć była sesja ewaluacyjna.

Informacje zwrotne

Wygląda na to, że udało się nam odpowiedzieć na większość potrzeb, z jakimi przyjechali do Warszawy uczestnicy i uczestniczki szkolenia. A przynajmniej takie wnioski można wyciągnąć z ankiety ewaluacyjnej. Dla zdecydowanej większości osób cele EKSmisji były jasno określone, a materiał uporządkowany w przejrzysty sposób. Co szczególnie cieszy – w informacjach zwrotnych dominowało przekonanie o dobrym przygotowaniu do realizacji projektów solidarności i wspierania w tym zakresie młodzieży. To bardzo cieszy.

Oczywiście, pojawiły się też propozycje ulepszeń: na przykład wydłużenia sesji wymiany doświadczeń, która dostarczyła wielu inspiracji. Najczęściej pojawiającą się, niezaspokojoną potrzebą było…pokazanie, w jaki sposób wypełniać wniosek. Tego akurat nie zmienimy. Tak, jak pisałem wcześniej – projekty solidarności to inicjatywy młodzieży, a nie jej opiekunów. I to podczas spotkań z młodymi ludźmi pokazujemy, w jaki sposób konstruować działania, żeby kontakt z generatorem wniosków był możliwie bezbolesny.

EKSplozja pomysłów

No właśnie, szkolenia dla młodzieży. Już 24 września odbędzie się najbliższa EKSplozja pomysłów, na którą zapraszam w imieniu Hrystii Pavlutskiej i Damiana Deca. Rejestracja trwa do 15 września – formularz jest dostępny TUTAJ. Warto zgłosić się już teraz, choć jeśli przegapisz wrześniowy termin, ostatnia szansa na spotkanie z EKS w tym roku nadarzy się w listopadzie. Będę miał przyjemność poprowadzić szkolenie, zamykające cykl wspólnie z Joanną Stompel.

Na sam koniec – dziękuję Hrystii, z którą po raz pierwszy stworzyliśmy trenerski duet, a także Beacie, która czuwała nad wszystkimi organizacyjnymi kwestiami, dzięki czemu mogliśmy skupić się na pracy z grupą. Realizacja EKSmisji z Wami była prawdziwą przyjemnością!